PROGRAMA DE DOUTORAMENTO HCT

Apresentação em tema: "PROGRAMA DE DOUTORAMENTO HCT"— Transcrição da apresentação:

1 PROGRAMA DE DOUTORAMENTO HCT
ACHEGAMENTO ÁS CIENCIAS DOS SÉCULOS XVII E XVIII

2 O PANORAMA HISPANO NO CONTEXTO DA CIENCIA EUROPEA
O ATRASO CULTURAL E A INFLUENCIA DA CONTRARREFORMA A INQUISICIÓN: A IGREXA CATÓLICA E O ANTIGO RÉXIME

3 AS CIENCIAS NESTES SÉCULOS E AS ACTUAIS
ACTIVIDADE AMATEUR CONSIDERACIÓNS TEOLÓXICAS E FILOSÓFICAS POLÉMICAS DIFERENTE CLASIFICACIÓN CIENCIAS CUALITATIVAS E DEMOSTRATIVAS

4 O SÉCULO XVII A TRANSICIÓN DO PARADIGMA HERMETISTA Á CIENCIA MODERNA
A IATROQUÍMICA OU QUÍMICA MÉDICA. PARACELSO A FIGURA DE VAN HELMONT ( ) CARTESIANISMO CONTRA HERMETISMO

5 Corpuscularismo-Cartesianismo/Hermetismo
Mediado pola filosofía corpuscular de Gassendi: os “átomos” son partículas con masa que se moven no baleiro, aos que Deus dera un impulso no comezo dos tempos e a partir dese momento xa non se precisa a acción de Deus sobre o mundo A súa definición de átomo coincide coa que Newton dará 50 anos despois (ou será ao revés?)

6 Cartesianismo/Hermetismo
Descartes, educado no hermetismo, baséase no corpuscularismo Admite tres elementos: a materia sutil, a globulosa e a irregular Así explica os fenómenos astronómicos, os terrestres, a formación dos metais e dos minerais e a dos seres vivos

7 Cartesianismo/Hermetismo
Non quere recoñecer nos fenómenos materiais ningún principio inmaterial Ataca duramente as analoxías entre os astros e o mundo subluar, as simpatias e as antipatías herméticas, unifica a complexidade dos fenómenos materiais e achégase ao empirismo de Bacon aínda que non o admita

8 Cartesianismo/Hermetismo
O mundo existente era o único mundo posible O espírito (o pensamento) debe ir por diante. As hipóteses. Á metodoloxía hipotético-deductiva A experimentación serve para comprobar as hipóteses, pero coincide con Bacon, como se pode ver no texto seguinte:

9 Texto … se debe inducir a las personas inteligentes a intentar avanzar más allá según su habilidad e inclinación a realizar experimentos y a publicar sus descubrimientos. De este modo se avanzaría mucho más al unir las obras y las vidas de muchas personas.. en lugar de cada una de ellas por si misma

10 Interpretación de Turró
Proxecto tendente á experiencia unida á utilidade. O proceso do coñecemento é un camiño aberto e os avances obrigan a revisar o que se daba por válido Equilibrio entre a matematización e o hipotético deductivo da ciencas da natureza

11 Interpretación de Turró
Equilibrio entre ciencia teórica e aplicación práctica Equilibrio entre ciencia positiva e fundamentación positiva O século XIX encargouse de reinterpretar a súa obra como a súa propia antítese

12 Newtonianismo / cartesianismo
Declara que o seu sistema non é de hipóteses senón unha xeneralización de feitos derivados da observación e da expeimentación Hipoteses non fingo Admite o baleiro/négao porque lle parece unha quimera Identifica cantidade de materia con masa (gravidades específicas)/ materia identificada co espazo que ocupa; as diferenzas débense ás figuras das “moléculas” que os constitúen

13 Newtonianismo / cartesianismo
Atracción a distancia nos astros e nos corpúsculos (atomismo) que forman a materia, engádea ás propiedades mecánicas de Descartes Defende a natureza corpuscular da luz fronte a Descartes e Huygens. Sométea á atracción universal e dálleo papel de reactivo nas reaccións químicas

14 Newtonianismo / cartesianismo
Na súa metodoloxía xunta análise e síntese: realizar experimentos e conclusións por indución/ Análise é o método práctico para descubrir as cousas e síntese a maneira teórica de deducir esas mesmas cousas a partir dos principios Ambos dous consideran os métodos matemáticos como modelo para o seu pensamento. Sarmiento: o medio para pasar das sensacións ás ideas

15 AS REACCIÓNS CONTRA A IATROQUÍMICA
A POLÉMICA DO “ANTIMONIO” EN FRANCIA REMEDIOS NATURAIS VERSUS REMEDIOS MINERAIS

16 DÚAS FIGURAS NOTABLES UN INTENTO DE CONCILIACIÓN:
ROBERT BOYLE ( ) O CURSO DE QUÍMICA DE NICOLÁS LÉMERY ( )

17 AS NOVAS CIENCIAS O MOVEMENTO DA NOVA CIENCIA EN INGLATERRA
A UTILIDADE E A FELICIDADE A INSTITUCIONALIZACIÓN DA CIENCIA: ACADEMIAS E PUBLICACIÓNS

18 A ILUSTRACIÓN, AS LUCES O PARADIGMA DA ILUSTRACIÓN:
NATUREZA, RAZÓN E PROGRESO O EMPIRISMO BACONIANO A NATUREZA COMO FONTE DE TODO COÑECEMENTO E O MODELO A IMITAR

19 CARTESIANISMO VERSUS NEWTONIANISMO
A ANÁLISE E A SÍNTESE NO CARTESIANISMO E NO NEWTONIANISMO CARTESIANISMO VERSUS NEWTONIANISMO

20 O SÉCULO XVIII O PANORAMA HISPANO A INQUISICIÓN
OS NOVATORES DE FINAIS DO XVII A POLÍTICA CIENTÍFICA DOS MONARCAS ILUSTRADOS FEIJOO, SARMIENTO E A PENETRACIÓN DAS NOVAS IDEAS A DECADENCIA DA INQUISICIÓN ATA 1832

21 A FÍSICA DOS SÉCULOS XVII E XVIII
O concepto de física creado por Aristóteles non tiña nada que ver coa experimentación nin coa medición cuantitativa, nin se limitaba ao mundo inorgánico. Trataba da forma, da substancia, a causa, o accidente, o lugar, o tempo, a necesidade ou o movemento segundo argumentos a priori que se utilizaban para explicar os fenómenos orgánicos e inorgánicos (mundo animal, cosmoloxía e movemento da terra)

22 A física non era experimental nin cuantitativa
Era cualitativa e demostrativa-recreativa (physicaille) Bacon, Locke e Newton sosteñen que hai que recorrer á experimentación Proponse un camiño intermedio entre a experimentación e a medición cuantitativa para comprobar a teoría

23 A realidade é máis complexa
No XVII hai famosos experimentadores. Boyle, Mariotte ou Newton. Este útimo combina matemáticas e experimentación na súa Óptica de 1704; non obstante foi alquimista convencido xunto a Boyle Italia, Francia, Alemaña, Inglaterra, Suecia seguen camiños diferentes. Émilie du Châtelet propón unha síntese que non se toma en consideración

24 Repercusión dos aparellos e a experimentación
Os novos aparellos e a experimentación non converteron, inmediatamente, a física experimental nunha ciencia cuantitativa, porque foron deseñados para crear fenómenos non para medilos Ata finais do século XVIII perviviu a explicación dos fluídos sutís, un paso necesario antes da cuantificación

25 O poder explicativo do éter e dos fluídos sutís
A gravitación, a electricidade, a calor, o fogo, a luz, o aire, o magnetismo, o principio da combustión Ofrecían un marco teórico no que cabían conceptos como carga, tensión eléctrica, calor, temperatura… Os fluídos sutís posuían propiedades físicas pero non eran materiais (simpatías e antipatías herméticas ou os principios alquímicos. Reinterprétase a obra de Newton e aparece o éter

26 Malia as súas limitacións
Foi unha teóría necesaria porque non se posuía ningún outro modelo explicativo A medida que se crearon novos e máis precisos instrumentos de medida, os fluídos sutís deron paso a modelos máis abstractos e matemáticos

27 A química Era experimental pero non cuantitativa
Contra finais do XVIII; Antoine e Marie Anne Lavoisier realizan os famosos traballos sobre a combustión, polemizan coa teoría do floxisto pero manteñen os conceptos do éter e o estado vaporoso da materia A química faise cuantitativa e unifícase a nomenclatura

28 Metalurxia, química e alquimia: diversidade de modelos
A PERSISTENCIA DO PARADIGMA HERMETISTA NA FILOSOFÍA DOS METAIS A PLATINA: UN PROBLEMA DE ALCANCE MUNDIAL

29 A HISTORIA NATURAL Abranguía todos os mixtos da natureza, desde os minerais ata a especie humana. Só deixa fóra os artificialia Pretende describir e clasificar os mixtos e o seu alcance é enciclopédico Comprendía a química, a medicina, a botánica…pero a fisioloxía, a botánica e a zooloxía formaban parte da física

30 A HISTORIA NATURAL O seu renacer procede do interese polas ciencias empíricas na Inglaterra do XVII coas expedicións xeográficas para buscar novos produtos naturais (medicina, agricultura e desnvolvemento industrial) O sistema mecánico cartesiano e newtoniano non explicaban a complexidade da vida

31 Os debates na Historia natural
Os sistemas de clasificación dos mixtos: Artificiais sobre unha soa característica: Linneo Naturais baseados en múltiples características: Buffon, Sarmiento As mulleres acceden a esta disciplina porque “aplaca os seus sentidos”. María Merian. Os saberes tradicionais das mulleres ocúltanse

32

33 AS ANÁLISES DOS VEXETAIS
UNHA POLÉMICA CON REPERCUSIÓNS NA QUÍMICA MÉDICA LÉMERY FILLO E BOERHAAVE ( ) AS OPINIÓNS DE SARMIENTO ( ): O MÉTODO ANALÍTICO E OS MEDICAMENTOS NATURAIS

34 AS IDEAS DA CIENCIA SOBRE AS MULLERES
DEFENSA DA IGUALDADE OS SALÓNS E A CIENCIA. A ENCICLOPEDIA FRANCESA A DIVULGACIÓN CIENTÍFICA E A SÚA IMPORTANCIA O PAPEL DAS MULLERES NA CIENCIA DO XVIII

35 INVENTOS E CREACIÓNS DOS SÉCULOS XVII E XVIII
AS INTERACCIÓNS CIENCIA-TECNOLOXÍA-SOCIEDADE A NATUREZA: O MODELO A IMITAR O MICROSCOPIO O TELESCOPIO O BARÓMETRO

36 INVENTOS E CREACIÓNS A MÁQUINA NEUMÁTICA (O BALEIRO) O BARÓMETRO
A DETERMINACIÓN DA LONXITUDE NO MAR O SISTEMA DE MEDIDAS A MÁQUINA ELÉCTRICA

37 CIENCIA E INDUSTRIA O BRANQUEADO DOS TECIDOS: DIFERENTES MÉTODOS
O XABRÓN O CLORO E A LIXIVIA TINTES E COLORANTES NATURAIS E ARTIFICIAIS

38 INSTITUCIÓNS CIENTÍFICAS HISPANAS NO XVIII
AS TERTULIAS AS SOCIEDADES ECONÓMICAS DE AMIGOS DEL PAÍS O SEMINARIO DE VERGARA AS ACADEMIAS MILITARES OUTRAS INSTITUCIÓNS A EXCLUSIÓN DAS MULLERES